De Drie Koningszonen

Een mens van koninklijke bloed heeft een speciale positie in de maatschappij. Dit is zo in alle culturen van deze wereld. Het is iets van alle tijden. Ook en misschien vooral op het vlak van strafrecht is deze speciale positie heel zichtbaar.

Want breng je iemand om het leven die niet koninklijk is dan heet dat gewoon moord dan wel doodslag. Maar pleeg je een moord op een koning dan is daar een woord voor waarmee word aangeduid hoe uniek zo een misdaad is.

Dit woord is regicide. (latijnse rex: koning, occidere: doden)

De moord op een koning is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen in een land. Het is alsof de tijd even stilstaat. De bevolking is in staatsverplichte rouw, was het een geliefde koning dan is er ook oprechte verdriet.

Er is een tijd geweest van ongeveer 400 jaar in Afrika, tijdens de Trans-Atlatische Slavernij en Slavenhandel van 1455 tot 1888 CE, waarin duizenden koningen, koninginnen, prinsen, prinsessen, mensen van koninklijke bloed werden vermoord. Of in slavernij werden verkocht en een hels bestaan hadden en stierven op een plantage ergens in de Amerikas.

Lokale goed georganiseerde en met geweren bewapende roversbendes opereerden als legers in oorlogen tegen democratisch geleide naties, tegen onafhankelijke en feodale koninkrijken om zoveel mogelijk mensen te ontvoeren en in gevangenschap te verkopen aan Europeanen.

Dit was de realiteit. En het is een mythe dat deze roversbendes voor kralen en spiegeltjes op oorlogspad gingen.

Want de meeste Afrikaanse landen kenden al van oudsher een goed en degelijk financieel stelsel. Waarbij je moet denken aan goudstof en andere waardevolle valuta als ruil-produkt in het betalingsverkeer.

Goudgewichten uit de 8e tot de 16e eeuw CE waarmee goudstof  per gram werd gewogen. Deze koperen gewichten zijn zo groot als een 5 cent eu-munt.

 

 

 

Voor de roversbendes, de legers, die mensen ontvoerden en in slavernij wilden verkopen was de buit die zij in handen kregen na veroverings en plundertochten aanzienlijk. Dan moet je behalve de grote voorraden goud en andere handelswaar van monetaire waarde ook denken aan veestapels en grote stukken land. Een buit die zij dan onder elkaar verdeelden.

Een buit iets waardevoller dan Europese kraaltjes en spiegeltjes.

Hoeveel koninklijke families zijn in hun strijd tegen slavenhalers gestorven of in slavernij weggevoerd naar de Amerikas? Hoeveel koninkrijken in Afrika zijn op deze wijze ten einde gekomen?

De massa-regicide, de 400 jaar durende koningsmoorden, waren in de samenhang van de tragedie van de Trans-Atlantische Slavenhandel en Slavernij, tragedies van cataclystische omvang voor het Afrikaanse continent. (Cataclysme: totale ommekeer veroorzaakt door grote ramp)

Ik ga niet teveel in op de rampspoed, de verschrikkelijke maatschappelijke verwarring, de grote vluchtelingenstromen, de constante oorlogvoeringen en de gevangenneming en ontvoeringen van tientallen miljoenen in het tijdperk van Afrika`s Lijdenschap.

Laat ik nu in het kort, om de verschrikking aan te tonen van het uitmoorden dan wel vernietigen van de bloedlijnen van een koninklijke familie, een van deze families belichten. Het is een op ware gebeurtenissen en personen die ooit geleefd hebben gebaseerd verhaaltje. Samengevat in een parabel. Een verhaaltje met een boodschap.

Het betreft de levensloop van drie koningszonen.  Kwaku Pièsie, de oudste. Hij was een priester en een befaamd beoefenaar van het Awari spel.  Kwamé Manu een professioneel dambe worstelaar met grote fysieke kracht. En de jongste zoon Kwadwó Mensa, een rechtgeaarde romanticus, mooi zoals alleen sommige mannen mooi kunnen zijn.

Zij waren de enige kinderen van koning Osei Kofi Agya, een strenge maar rechtvaardige heerser en zijn hoofdvrouw, koningin Afua Nene Obiba. Een vrouw van onvoorstelbare grote schoonheid. Deze familie leefde gedurende de 17e eeuw CE in een feodaal koninkrijk waar koning Osei Kofi Agya ondergeschikt was aan een ga`na (opper-koning) die over verschillende koninkrijken regeerde.

Het imperium, dat uit verschillende koninkrijken bestond, strekte zich uit over wat nu de moderne naties Ghana, Ivoorkust, Togo, Burkina Faso, Guinea, Sierra Leone, Senegal en het zuidelijke deel van Mali zijn.

De handel in produkten gemaakt van voornamelijk goud, koper en hout maakten het imperium welvarend. Ook de export van kolanoten, zout, gedroogde vis, kokkels en garnalen bracht hen grote rijkdom. Maar het was vooral de handel in Oryz Glaberrima (Afrikaanse rijst) wat een stuwende kracht van de economie scheen te zijn. Deze rijstsoort is naast de Aziatische rijstsoort de enige gedomesticeerde rijst. Al 3.500 jaar geleden gecultiveerd.

De drie koningszonen leefden in een rivieren-rijk land. Gelegen aan de westkust van Afrika in wat tegenwoordig Ivoorkust is.

Behalve Kwaku Piésie waren zij getrouwd, hadden kinderen en leefden ieder in hun eigen koninklijke compound. Niet ver af gelegen van de hoofdstad van het land waar de koning en koningin verbleven. Een semi-grote stad, een van de grootste van het Afrikaanse continent toendertijd, met bijna 75.000 inwoners.

 

Uit African cities and towns before the European conquest, Hull

Zij waren in hun vroege twintiger jaren toen ook hun koninkrijk te maken kreeg met de realiteit van de trans-atlantische slavenhandel.

Aan de grenzen van het imperium werden al decennialang vele oorlogen en veldslagen met de roversbendes, georganiseerd als legers, gevoerd die mensen ontvoerden en in slavernij verkochten aan de buroni, een Twi woord voor Europeanen.

Het was op een regenachtige dag dat de oorlogstrommels klonken. En wat er vanaf die treurige dag gebeurde met de drie koningszonen, hun familie en hun landgenoten is een van de vele tragische hoofdstukken in de geschiedenis van vier eeuwen trans-atlantische mensenhandel en van de geest, ziel en lichaam brutaliserende slavernij.

Over de drie koningszonen zal wel ooit een boek geschreven worden. Hun geschiedenis is nu wat meer bekend.

Wat er van hun vrouwen en kinderen terecht is gekomen weet geen levende mens. Maar via overlevering weten we wel dat de drie broers hun dood vonden in de gevangenschap genaamd slavernij.

Zou het kunnen zijn dat de oudste broer werd ontvoerd naar de plantagegronden van Para in Suriname? De middelste evenzo naar Suriname werd gebracht maar na verloop van tijd wist te vluchten naar de binnenlanden? Wie weet. Dat de jongste een paar jaar na zijn aankomst op het eiland Curacao aan de gevolgen van marteling overleed.

Over de realiteit van nu

Er is een moraal in dit verhaaltje over regicide en de drie koningszonen. Met een parabel gebaseerd op historische gebeurtenissen en personen wil ik een situatie verhelderen voor de nakomelingen van uit Afrika ontvoerde broers en zussen die verspreid over de Amerikas op zovele plantages aankwamen.

Ik heb het over vooral de Afro-Surinamers. Want is het niet on-natuurlijk dat de Marron en de afstammeling van plantage en stads- totslaafgemaakte als twee vreemdelingen in eenzelfde huis leven? Samen vormen zij een meerderheidsgroepering in dat land. Hoe komt het dat er zoveel animositeit is tussen Surinamers en Antillianen? Vanwaar dat wantrouwen naar continentale Afrikanen? Wat een gemis aan culturele verrijkingen doordat deze groepen teveel focussen op de verschillen.

We zijn nu te ver vooruit in de tijd om nog steeds een schuldvraag neer te leggen bij de Europide man, want hoewel hij daadwerkelijk door een divide en conquer-taktiek zorgde voor vervreemding tussen groepen mensen die in feite met dezelfde boot waren gekomen. Vandaag de dag zijn we onafhankelijk en vrij, zijn we sinds tientallen jaren bezig met het ontwikkelen van een Zwart bewustzijn.

En daardoor moeten we ook eigen verantwoordelijkheid nemen voor het beantwoorden van dit soort schuldvragen. Moeten we inzien dat wij ondanks de diversiteit, etnische, culturele, spirituele en genetische wortels gemeenschappelijk hebben. Dus voordat we gaan zoeken naar verbinding met anderen kunnen wij dat gegeven als basis gebruiken om verder te bouwen aan erkenning, acceptatie en respekt voor elkaar. Wat zal leiden tot echte gemeenschaps-zin.

En om het tragedisch verhaal over regicide af te sluiten. Juist omdat wij niet weten bij wie van ons koninklijk bloed door de aderen stroomt, is het niet een slecht idee om onszelf en elkaar met majesteitelijk respekt, waardigheid en loyaliteit te behandelen.

Hoe dan ook we still got some rivers to cross.

Mijn broeder, mijn zuster

Laat vrede met jou zijn