De Drum en het Woord

-Uit Zwarte Waarheid Chapter 4B       (Deel 4.9: De Drum en Het Woord)-

Afrika is het continent met de grootste diversiteit aan culturen. En met het grootste aantal levende talen. In de 54 landen van het Moeder-continent zijn er meer dan 3000, waarvan zo een 700 dialecten. Wist je dat alleen al in Nigeria 520 verschillende talen en dialecten worden gesproken?

Het is een kleine wetenswaardigheid.

In pre-koloniaal niet geïslamiseerd Afrika verkozen veel volkeren Orale Traditie lange tijd als ideale wijze voor communicatie en kennis overdracht. Dit had alles te maken met onze voorouders hun filosofie over de kracht van het woord in gedachte of uitgesproken. Het kern-idee is dat elk woord Scheppingskracht heeft en krachteloos word zodra je deze opschrijft.

Een andere manier van kennis overdracht is muziek. Kort verklaard houd het in dat Zwarte mensen een poly-(ritmisch) bewustzijn hebben en daarom een menselijke activiteit als kennis overdracht vanuit dit bewustzijn beleven. Als voorbeeld: met een trommel kan je ongelimiteerde hoeveelheden informatie doorgeven. Een trommel produceert geluidstrillingen die zich “voortplanten” door de lucht. Zo kon men dus vroeger over grote afstanden informatie doorgeven. Dit was non-verbale draadloze communicatie.

Voor mensen die het niet verstaan klinkt het als vreselijke angsten opwekkende geluiden. Zij noemen het “irritant oerwoud-gerommel”.

Maar dit is wat wij weten. Er is een alfabet van tonen en ritme-patronen. Combinaties van slagen zijn als lettergrepen. Zo kan men gedurende de nacht en soms ook overdag zeer gedetailleerde informatie doorgeven.

Con-zen-tratie

Kijk.

Instrument. Instru-mentaal. Instru van het latijnse instruere. Wat bouwen, onderwijzen en verheffen betekent.

Meerdere trommels en andere instrumenten tesamen tonen verschillende ritmes en  creeëren in polyritmiek een distinctieve “stem”. Een vibe. (van vibration/trillen). Want zijn instrumenten zoals de kora, de kalimba, de apintie, de kwa-kwa bangi, de shekere, de algaita niet gewoon imitators van woorden en klanken? Sommige met een fijnzinnig geluid, dit zijn snaar-instrumenten. Andere met een massieve, vet (phat) aanvoelend geluid.

Door van kleins af aan te leren luisteren naar muziek leer je deze “stem” verstaan. En leer je deze te vertalen naar ideeën en naar dans, wat ook een manier van communiceren is. Het is een instructieve stem die je helpt de realiteit verscholen in de werkelijkheid te horen, zien en voelen.

De “stem” is opvoedkundig in de zin van het stimuleren, oprichten en verzorgen van morele eigenschappen. Toont jouw maats-gewijs dat jij een goed mens moet zijn.  En deze stem is vooral ook geneeskrachtig, geest-verruimend en (ziels) zuiverend.

Deze kennis werd lang geleden verwerkt in folklores, mythes en religieuze verhalen op het Afrikaanse continent. Een continent met enorme diversiteit, bestaande uit duizenden verschillende culturen met ieder hun eigen taal, gebruiken en gewoontes. Maar met veel sociale raakvlakken en gemeenschappelijke denkwijzes vooral met betrekking tot traditionele religies.

Zo is er bij vele culturen in ons ware Heilig Land de mythe van de schepping, de creatie van de zichtbare wereld, die bewerkstelligd werd door het uiten van een scheppings-woord of klank door de Scheppers.

Een woord bestaat uit een samenvoeging van klanken. En elke klank, in elke taal, heeft sinds zijn oorsprong een scheppings-  of vernietigingskracht. Het is geen toeval dat in alle talen van alle volkeren in de wereld de naam van een Scheppingsgod zeer vaak de letters, de klanken, A of O in zich dragen.

In de ontstaansgeschiedenis van de Dogon in Mali creeërde de Scheppers het zichtbare universum door het mengen van de Fundamentele Elementen met de vibraties van zijn/haar/het gesproken woord. In essentie zijn sterren, planeten, deze  Aarde, dieren, planten en mensen daarom de “gematerialiseerde gedachtes” van de Scheppers.

Een soortgelijke filosofische principe over de “Eerste Trilling” zie je ook terug in de culturen van de Oudegyptenaren en van de Yorubas. Waarbij een primordiale Kosmische Vogel het startsein gaf voor de creatie met het uiten van een scheppings-klank.

Deze filosofie over de “Eerste Trilling”,  zie/voel je in veel mythologische vertellingen van de vele volkeren en culturen die Afrika rijk is. Het is voorouderlijke wijsheid die sinds het begin der tijden evolueert en spreekwoordelijk in onze genen is gegraveerd. Het leid wanneer het tot in de kern word begrepen tot een volgroeide spiritualiteit. En schept een gevoels-leven waarbij je de ik in jouw ziet voor wat het is.

In de filosofie van de Akan in West-Afrika ziet men gedachten als gevlochten lianen, flexibel maar toch krachtig en (bijna) onbreekbaar. En erkent men dat gevoelens zeer verfijnde gedachten zijn, fragiel als spinneweb-draad.

De primordiale “Eerste Trilling”  is altijd aanwezig geweest en zal altijd blijven inwerken op jouw gedachten-en gevoelswereld. Al deze wijsheden werden, gewoven in bijvoorbeeld Ananse- verhalen of songteksten, overgedragen aan de volgende generaties.

“Ase ( às̩e̩ of ashe) is een Yoruba filosofische concept voor het creeëren van verandering in situaties en het bewerkstelligen van een nieuwe realiteit door te spreken. Ase is door de Yoruba Scheppingsgod Olodumare in alles geplaatst dat je als mens zintuiglijk en buiten-zintuiglijk kan waarnemen. Goden, voorouders, geesten, mensen, dieren, rivieren en oceanen, het bomen en het plantenrijk. In alles is Ase aanwezig. Het is in conversaties, gebeden, vervloekingen, lofuitingen. Het totale bestaan, volgens Yoruba filosofie, is afhankelijk van Ase” (Wikipedia)

Dit concept maakt, vooral voor de geïnitieerde, het belang duidelijk van de kracht van het woord. Hoe je door het uitspreken van woorden (klanken), gedachten openbaart en ze “leven geeft”. Je kan bijvoorbeeld iemands gemoed verstoren of juist zalven met de juiste keuze van woorden. Door spraak breng je gedachten in de tastbare wereld. Het is dan een realiteit in jouw eigen en in andermans wereld.

In de meeste traditionele Afrikaanse religies en (filosofische) denk-systemen is er geen scheidslijn tussen lichaam, verstand (geest) en ziel. Er is het bewust zijn van het één zijn met het Universum, de Natuur, de medemens.

Dit komt perfect tot uiting in het Zuidelijk Afrikaanse ethische concept Ubuntu. Wat letterlijk “Ik ben omdat Wij zijn” betekent.  Het geeft aan dat jouw mens-zijn afhankelijk is van andere mensen en pas “waardevol” is wanneer zij hun menselijkheid gereflecteerd zien in hoe jij hen toespreekt en behandeld.

De meest onderschatte tragedie van het Tijdperk van Slavenhandel en Slavernij en de kolonisatie van het Moeder-Continent was de kolonisatie van ons denken en onze spiritualiteit. En het niet langer van generatie op generatie doorgeven van veel voorouderlijke wijsheden.

Een klein stukje voorouderlijke wijsheid:

Kijk naar de religies van deze wereld. Dit is wat je ziet. Elk volk schiep zijn god naar zijn en haar evenbeeld.

Er waren mannen, lang lang geleden, die angstig waren de dieptes van hun eigen spirituele beleving te ontplooien, schiepen een godheid naar hun evenbeeld, geschapen naar hun al te menselijke zelf, hun innerlijk. Een innerlijk dat geregeerd werd door neigingen naar gewelddadigheid en onrechtvaardigheid en die boosaardig en wraakzuchtig is. Hun god werd gegoten in een menselijke vorm, een vorm die zij verstandelijk konden begrijpen.

Die godheid werd voor de religieuze man een werkelijkheid.

Ook waren er mannen en vooral vrouwen die de onpeilbare dieptes van hun spiritualiteit hadden verkend en een godheid schiepen naar hun evenbeeld. Omdat zij het labyrint van gedachten en gevoelens hadden overwonnen. Omdat zij hun eigen taal, de taal van emoties hadden ontcijferd, was deze godheid vredelievend, moederlijk, zorgzaam en zachtaardig. Hun godheid, wisten zij, voelden zij, is groter dan de allergrootste grootheid, onmeetbaar en oneindig. Ongrijpbaar en vormloos.

En die godheid werd hun werkelijkheid.

De tragedie van het Tijdperk van Afrikas Lijdenschap was dat miljoenen mannen en vrouwen die immense hoeveelheden kennis en wijsheden van onschatbare waarde in hun hoofd droegen de dood vonden. Zij stierven tijdens de vele oorlogen die gevoerd werden om mensen te ontvoeren en als krijgsgevangenen te verkopen. Zij kwamen om het leven tijdens de maandenlang durende overtocht naar de Amerika`s.

Want er werden geen slaven gehaald uit Afrika. Het waren mannen en vrouwen die voor hun ontvoering en gevangenschap een normaal maatschappelijk leven leidden.

Tijdens hun gevangenschap was het spreken van de moedertalen verboden, volgens de slavenwetgevingen van de slaven-drijvende naties. Op straffe van de dood. Waardoor veel kennis die altijd via orale traditie werd overgedragen verloren ging.

De honderden miljoenen die stierven tijdens Afrika`s Lijdenschap en al onze mensen die in gevangenschap leefden en niet meer via het gesproken woord voorouderlijke kennis over konden dragen, is vergelijkbaar met talloze bibliotheken die tot de grond afbrandden.

———————————————————————————————————————————–

Hier kan je meer lezen over onder andere beeldvorming en over het geschreven woord in Afrika. In de serie “Schakels”.