Constructieve Kritiek

Alles wat bestaat heeft een begin

Het jaar was 1973. En in de verarmde wijken van New-York vond Hip-Hop zijn genesis. De grondleggers waren Afro-Amerikaanse jongeren die daar in zeer moeilijke leefsituaties woonden. Desondanks konden zij met hun artistieke gaves (het rappen, breakdancen, dj-ing en graffiti), in psychologisch opzicht, ontsnappen aan de vreselijke omstandigheden van “ghetto life”. Ze hebben uiteindelijk op kunstzinnige wijze kansen geschapen voor legale welvaartscreatie. In een land waar geld de almachtige heerser lijkt te zijn.

Hip-Hop is in een halve eeuw, sinds 1973, uitgegroeid tot een Universeel gebeuren. Het is als een nieuwe wereldreligie uitgewaaierd over de continenten. En aanwezig in verschillende industrieën. De invloed van de Hip-Hop cultuur zien we in films, mode, muziek, gaming, commercials en sport. Breaking is zelfs een nieuw onderdeel van het sportprogramma op de Olympische Spelen van komende zomer.

We noemen het Hip-Hop. Een leefstijl bestaande uit vier fundamentele elementen. Het is figuurlijk gezien een huis met meerdere verdiepingen en een veelvoud aan ruime kamers. Gebouwd in de jaren `70 door woord-architecten, beat-ingenieurs, spuitbus-schilders, en dans-technici.

Oorsprong van de 4 elementen van Hip-Hop in eenvoudige taal uitgelegd:

Net als de vraag, wat er eerst was, de kip of het ei. Is de vraag welk element het eerste is ontstaan een beetje nonsensicaal.

Feit is wel dat in de begin jaren `70 er veel straatbendes in New-York waren. Zij lieten met verf-spuitbussen via zogeheten “tags” (tekeningen) op muren en andere vaste oppervlaktes, iedereen weten dat een bepaalde buurt hún buurt was. Deze tags werden in de loop der tijd fantasievoller en levendiger. Kregen van buitenstaanders de denigrerende naam graffiti, van het Italiaanse graffiato (ingekraste tekening). Omdat de gevestigde orde deze moderne tijds hieroglyphen als puur vandalisme beschouwde. Graffiti heeft zich inmiddels ontwikkeld tot serieuze straat-kunst.

In dezelfde periode van de jaren `70, werden in de Bronx wijk van New-York “blockparties” georganiseerd. Vaak gewoon op straat of in de kelders van een flatgebouw. Zodat Zwarte jongeren die geen geld hadden voor discotheekbezoek, toch in een vertrouwde en veilige omgeving konden uitgaan en dansen. Ja, ook zodat zij hun nieuwste danspasjes konden showen. Innovatieve DJ-s , zoals DJ Kool Herc, bedachten in die periode een nieuwe techniek van platen draaien.

Want door een instrumentale gedeelte van een plaat, in een soort van “loop” te zetten, konden zij een compleet nummer maken. Het instrumentale gedeelte, zonder zang, werd “break” genoemd. En tijdens de verschillende breaks ging de crowd los. Er moesten toch ook skills getoond worden waaraan de fly young ladies zich konden vergapen? Energieke dansbewegingen waar jongens dagenlang op hadden geoefend? Zo ontstond het break-dansen.

Tegelijkertijd had je tijdens deze blockparties DJ-s die snel praatten op het ritme van de muziek. En ze deden dit in rijmvorm. Ziedaar de geboorte van het fenomeen rappen, of snel praten op z`n Hollands. En tuurlijk. Wanneer je echt de roots van “rappen” gaat onderzoeken, dan leer je dat het ritmisch en rijmend verhalen vertellen al duizenden jaren op het Afrikaanse continent bestaat. En via de tragedie van de Trans-Atlantische Slavenhandel en Slavernij in Amerika belandde.

Van plantageliederen, via Jazz muzikanten uit de jaren `30 tot The Last Poets. Het uitgesproken woord, oftewel “Spoken Word”, heeft altijd deel uitgemaakt van de Afro-Amerikaanse manier van kennisoverdracht via Orale Traditie. Deze traditie van “storytelling” is geëvolueerd naar een nieuwe stijl, nu 50 jaar geleden. En de nieuwe stijl van verhalen vertellen en kennis overdragen kreeg de naam rappen. Het is eigenlijk oude wijn in een nieuw jasje. Waarbij de Master of the Ceremonie (MC), door woorden op een creatieve wijze te gebruiken, zichzelf ritmisch en in rijm kenbaar maakt. Rap als kunstvorm is in 50 jaar tijd geëvolueerd naar een multi-miljarden industrie.

Ik ga wat dieper in op rap, en hoe het geassocieerd raakte met criminaliteit en cultureel verval

Om te beginnen. Neem bijvoorbeeld rock-muziek. Wat bestaat uit verschillende sub-genres. Soft-rock, hard-rock, metal, grunge, pop-rock en ga zo maar door.

Zo is het ook met rap-muziek. Er zijn meerdere sub-genres, een smaak voor iedere liefhebber van Hip-Hop. Er is conscious-rap, underground-rap, hardcore en horrorcore-rap, gangsta-rap, crypto-rap, emo-rap, drill-rap, progressive-rap, religious-rap enzovoorts.

Het begon allemaal met party-rap.

Ik weet nog goed hoe en wanneer ik kennis maakte met rap-muziek. Het was in 1980. Toen internet en social media nog niet bestonden. Tijdens een muziek-programma op tv hoorde ik Rappers Delight van de Sugarhill Gang. Ik had als 10-jarige helemaal niets met rock of disco muziek. Deze twee muziekgenres beleefden in die tijd hun hoogtijdagen. En waren alom vertegenwoordigd op tv en radio. Dus bij het horen van Rappers Delight wist ik dat Hip-Hop voor mij is. Paar jaar later startte ik, samen met een andere Surinaamse jongen en een Antilliaanse jeugdvriend, een Electric Boogie en Breakdance groep. Waarmee we Heerenveen echt wel op de kaart hebben gezet.

Ondertussen aan de andere kant van de Atlantische Oceaan evolueerde rapmuziek razendsnel. Rappers in Amerika kenden de realiteit van leven als Zwarte man of vrouw in Amerika. Waar Apartheid een verborgen werkelijkheid blijkt. Wisten dat het leven, in een land gebouwd op een fundament van racisme, geen feest is. Ze kregen op gegeven moment in de gaten dat zij een publiek hadden, dat verder reikte dan House-parties. Zoals Hip-Hop feesten toen nog genoemd werden. En begonnen maatschappij kritische boodschappen in hun liedjes te verwerken. Om de luisteraars aan het denken te zetten.

Ze hadden geleerd dat muziek werelds oudste leraar is

Zo ontstond al vroeg in de jaren `80 conscious-rap. Een rapstijl waarmee rappers bewustzijnsverhogende lyrics brachten. Met The Message van Grandmaster Flash and the Furious Five, wat de toon zette. Public Enemy ging een stap verder, kwam ook met vernieuwende beats. Hun muziek en de maatschappij kritische teksten van Chuck D. waren revolutionair. Omdat elk luisterend oor de boodschap meekreeg over institutioneel racisme, en de disbalans tussen de verschillende sociale klassen in Amerika. Waar vooral Zwarte mensen onder leden. De tijd voor een radicale omslag kwam steeds dichterbij.

Dit zag je aan de muziek smaak van Zwarte jongeren in die tijd. Geen soul en disco, men lustte het niet meer, maar raps met educatieve lyrics. Dit is waarom Afro-centrische rapgroepen en rappers zo populair waren onder Zwarte jongeren in de begin jaren `90.

Van X-Clan, A Tribe Called Quest en Jungle Brothers tot Brand Nubian. En van Queen Latifah tot De La Soul en Arrested Development. Hun teksten met de boodschap van Black upliftment, de strijd tégen racisme, en de oproep om je luidop uit te spreken tegen sociaal onrecht sloegen aan.

Amerika stond in die tijd op zijn kop. Er was grote sociale onrust. Je kon het voelen. Een revolutie was op komst. Aangekondigd door een storm van massale protesten tegen institutioneel racisme, en tegen willekeurige moorden op Zwarte mensen door politie-agenten. Kan je je de Million Man March nog herinneren?

Maar de revolutie mocht in geen geval doorgang vinden. Amerikaanse overheid instanties, in voorgaande decennia schuldig aan de moorden op Martin Luther King, Malcolm X en talloze leiders van de Black Panther beweging, zagen een revolutie aankomen. Ze wisten dat de Zwarte bevolking psychologisch klaar leek te zijn, voor een gewapende strijd tegen de onderdrukking. En dat muziek een grote rol kon spelen in het voorkomen of neutraliseren van een aankomende opstand.

En zonder het een complot van de Amerikaanse overheid te willen noemen, wijzen alle feiten wel degelijk naar een complot.

Want geschiedenis leert ons hoe vanaf de mid jaren `90 alleen rappers die over “beamers and bitches” rapten, of over andere stupide nonsens, mega platencontracten en airplay op de radio kregen. Het was heel opvallend. Plotseling was gangsta-rap alleenheerser in het landschap van rapmuziek. Rapnummers leken wel propaganda middelen voor een materialistische en criminele leefstijl. Verschrikkelijk negatief allemaal. Radio-zenders en tv-stations kozen voor inhoudsloze wegwerp muziek in plaats van raps met substantie.

Het is daarom geen toeval dat de conventionele media in die turbulente jaren, rappers als Dr. Dre, Ice-T, Tu-Pac Shakur en Biggie Smalls ophemelden tot de status van superhelden. En ja, feitelijk bleken deze mannen goud waard voor het systeem van hyperkapitalisme. Aan de andere kant is de keiharde waarheid; Hun muziek heeft het aangewakkerde vuur van revolutie gesmoord.

Spreekwoordelijk, hebben ze Talenten ingeruild voor 30 stukken zilver

Verbale pornografie, materialisme, het degraderen van de Zwarte vrouw tot lustobject waren de smaakloze ingrediënten van hun raps. In videoclips werden geweld en criminaliteit van gangs (straatbendes) verheerlijkt. Het is een historisch gegeven.

Gangsta-rap is gepusht. Is dankzij een ongekend agressieve marketing strategie, door radiostations en muziekzenders als M.T.V. genormaliseerd. Het was effectief en doelbewust hersenspoelen. Zo veranderde de mindset van een hele generatie Zwarte jongeren in Amerika, van “revolutionary” in de “get rich or die trying” mentaliteit. Het is een trieste realiteit. Gangsta rap heeft geen positief effect op de levens van Zwarte jongeren gehad.

Veel van deze jonge mannen, maar ook jonge vrouwen, imiteerden de pooiers en drugsdealers leefstijlen. Het was de gangsta-lifestyle. Ze eindigden vermoord of veroordeeld voor ernstige misdaden. Een ding kan nu met zekerheid worden gezegd. Wat Afro-Amerikaanse politici en ouderen in de jaren `90 al zagen: In al die jaren heeft gangsta-rap niets constructiefs bijgedragen aan de Afro-Amerikaanse cultuur.

En cijfers liegen niet. Op het gebied van criminaliteit, abortus, drugsgebruik, schoolverlaters, werkloosheid, en zogeheten gang-gerelateerde moorden, is er een scherpe toename sinds de opkomst van gangsta-rap. Het zijn moeilijk te negeren feiten.

Overseksualisering, hebzucht en het obsessief nastreven van luxe leefstijlen zijn tegenwoordig in teksten, en in videoclips van te veel huidige rappers heel zichtbaar. De gangsta lifestyle oefent duidelijk nog steeds een bepaalde aantrekkingskracht uit op mensen. En net wanneer we konden zien dat het muziekgenre gangsta-rap stervende was, en uit de wereld van entertainment verdween. Lijkt het een doodgeboren kindje op de wereld te hebben gezet.

Genaamd drill-rap.

Dat als een debiele zombie onzinnigheid uitkraamt en moordzucht predikt. Met zijn teksten raciale stereotyperingen uitbeeldend , en het moreel fundament van Zwarte mensen aantastend. We staan erbij en kijken ernaar. Terwijl gangsta-rap reclame maakte voor allerlei soorten vuurwapens. Brengen drill-rappers de boodschap van “big-knives and stabbing”.

Er is een oorzaak en er is een gevolg

Uit Koni Fu Moni (geldbesef):

“De epidemie van Zwarte jongeren in o.a. Engeland en Nederland die elkaar te lijf gaan met messen en machetes, is veroorzaakt door een ziekmakend virus. Dat via hatelijke, gewelddadige teksten, als kogels uit een geweer, diep in het denken van adolescenten word geïnstalleerd.

Het is een verdrietig makende realiteit van auto-genocide. Het gevolg van tientallen jaren psychologische oorlogsvoering. Hoeveel Zwarte moeders in Nederland alleen al hebben een zoon verloren door een “steek-incident”? Zoals het zo verhullend en nietszeggend genoemd word door conventionele media.

Een geliefde zoon, 9 maanden lang in liefde gedragen, moeders hartslag zijn troost, in haar ziel verweven, na zijn geboorte, ontvangen en met onvoorwaardelijke liefde omarmd, vanaf zijn eerste ademhaling, met moeder-liefde gebaad, gevoed, gekleed, gezegend met moeder-liefde, in elke stap die hij deed.

En de Nederlandse politicus, preekt en spreekt glunderend en gevoel-loos over “steek-incident”

Leven bestaat uit keuzes en consequenties. Wordt het geen tijd dat rappers die ervoor kiezen zelf-vernietiging en morele ontaarding te promoten in hun “kunst”, hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen?

Concluderend

Wanneer we kijken naar het huis van Hip-Hop, dan zien we dat het al 50 jaar solide en stevig op zijn fundamenten staat. Figuurlijk gezien, een huis met meerdere verdiepingen en een veelvoud aan ruime kamers. Het is een geweldig mooi huis nu. Waar iedereen met oprechte liefde voor Hip-Hop zich thuis voelt. Maar er zijn een aantal kamers in dit huis, waar een grote schoonmaak gehouden moet worden. En deze schoonmaakbeweging moet vanuit de wereldwijde Hip-Hop gemeenschap zelf komen. Gebeurt er niets dan gaat de vuiligheid uit sommige kamers op gegeven moment overweldigend zijn, en het hele huis tot een puinhoop maken.